Środa Popielcowa rozpoczyna w Kościele Wielki Post, 40-dniowy okres przygotowania do Świąt Wielkanocnych, czyli Zmartwychwstania Pańskiego. Podczas liturgii tego dnia wiernym posypuje się głowy popiołem na znak podjęcia pokuty. Nawróceniu serca do Boga pomagają tradycyjne praktyki, takie jak post, modlitwa i jałmużna, ale też nowe: wyciszenie poprzez ograniczenie Internetu czy oglądania telewizji. Wielu podejmuje okresową abstynencję w myśl zwięzłego hasła: „w Wielkim Poście nie pij i nie podawaj alkoholu”.
Wielki Post rozpoczyna się Popielcem i trwa do Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek, w tym roku przypadający 6 kwietnia. Podczas liturgii Środy Popielcowej wiernym posypuje się głowy popiołem, a kapłan wypowiada słowa: „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz” albo: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Popiół pochodzi ze spalonych palm, poświęconych w poprzednim roku podczas Niedzieli Palmowej.
Kościół w tym okresie przypomina trzy drogi przybliżenia się do Boga i nawrócenia: post, modlitwę i jałmużnę. Praktykowane wyrzeczenia mają umocnić wiernych do walki z wadami i ze złym duchem, pomóc w nawróceniu serca do Boga i oczyszczeniu z grzechów.
